ارتودنسی درمانی است که در ۹۵ درصد مواقع رضایت بیماران را جلب می کند اما در موارد نادری دیده می شود که به دلیل رعایت نکردن یک سری نکات و گذشت زمان و افزایش سن وضعیت دندان های فرد تغییر کرده و برگشت درمان ارتودنسی رخ می دهد به گونه ای که فرد به ارتودنسی مجدد نیاز پیدا می کند.
از مشکلاتی که در برگشت درمان ارتودنسی ممکن است فرد با آن مواجه شود می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- برگشت مشکلات فکی
- برگشت نامرتبی دندان ها
- باز شدن مجدد فضای بین دندانی پس از ارتودنسی
ویدیو دکتر محمد علی ناصری در مورد برگشت درمان ارتودنسی
یکی از مواردی که نتایج ارتودنسی را ثابت می کند استفاده از نگهدارنده های ثابت و متحرک است که دکتر محمد علی ناصری متخصص ارتودنسی در اصفهان برای شما در این ویدیو در مورد نگهدارنده ها توضیح خواهد داد. وقتی درمان ارتودنسی پایان می پذیرد دندان ها مایلند به حالت قبلی خود بازگردند. برای این که بتوان نتایج درمان ارتودنسی را حفظ کرد باید از یک سری نگهدارنده استفاده کرد تا احتمال نیاز به ارتودنسی مجدد کاهش یابد.
آیا ارتودنسی برگشت پذیر است؟
بله و در برخی مواقع ممکن است دندان‌ها پس از اتمام درمان ارتودنسی و برداشتن براکت تمایل داشته باشند به جالت قبل برگردند و به این حالت برگشت پذیری می‌گویند. لازم به ذکر است که این موضوع بایستی ابتدا توسط ارتودنسیت بررسی شود.
ارتودنسیت برای جلوگیری از این اتفاق ممکن است بعد از اتمام ارتودنسی استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی تثبیت‌کننده را به شما توصیه کند، اما در برخی مواقع ممکن است دلیل این اتفاق مواردی نظیر عدم انطباق بین درمان ارتودنسی، جراحی دهان و فک‌ها، صدمه دیدن یک‌دندان و عادات بد باشد.
حفظ و نگهداری نتایج درمان ارتودنسی
همان طور که گفته شد اگر نتایج ارتودنسی ثابت حفظ و نگهداری نشوند دندان ها ممکن است پس از برداشت بریس ثابت و گذشت زمان به تدریج به حالت قبل از درمان بر گردند. برای حفظ نتایج درمان ارتودنسی اغلب پزشکان توصیه می کنند که تا ۱۲ ماه پس از گذشت ارتودنسی فرد از پلاک های ارتودنسی متحرک استفاده کند. هم چنین بعد از گذشت ۱۲ ماه بهتر است سه شب در هفته نیز از این پلاک ها استفاده شود.
دلایل نیاز به ارتودنسی مجدد
از دلایل نیاز به ارتودنسی مجدد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
رشد منفی فک
از علل اصلی برگشت درمان ارتودنسی می توان به رشد منفی فک اشاره کرد.اگر فک پس از گذشت دوران بلوغ به حالت قبلی خود بازگردد می گویند رشد منفی فک رخ داده است. رشد استخوانی ما از الگوی خانوادگی پیروی می کند بنابراین علت رشد منفی فک را می توان وراثت دانست. اگر ارتودنسی قبل از دوران بلوغ انجام شود و پس از اتمام دوران بلوغ با رشد منفی فک روبرو شویم متخصص ارتودنسی این بار برای درمان کجی و نامرتبی دندان ها باید از کشیدن دندان یا ارتودنسی همراه با جراحی فک استفاده نماید.
وراثت و مشخص بودن الگوی رشد فکی نقش تعیین کننده ای در برگشت درمان ارتودنسی و نتیجه ندادن آن دارد. به طور مثال افرادی که دچار جلو زدگی فک پایین هستند و در طی دوران بلوغ یا بعد از آن اقدام به حل مشکل می کنند خطر برگشت درمان ارتودنسی در این افراد بسیار زیاد است و حتما باید با دندانپزشک خود درباره این موضوع مشورت کنید.
بازگشت مجدد فضای بین دندانی پس از ارتودنسی
در ارتودنسی دندان های اضافی بنا به تشخیص متخصص ارتودنسی کشیده می شوند. پس از پایان ارتودنسی و صاف شدن دندان ها ممکن است در محدوده دندان های خارج شده فضای خالی ایجاد شود. در این صورت دندانپزشک برای از بین بردن فضای ایجاد شده بنا به تشخیص خود باید درمان مجددی را از سر گیرد.
دندان قروچه
یکی از عادت های اشتباهی که تأثیر زیادی در برگشت درمان ارتودنسی و از بین رفتن نتایج آن دارد دندان قروچه است زیرا نیرویی که فک به دندان های پایین وارد می کند باعث می شود فک رو به جلو حرکت کند.
عدم استفاده از نگهدارنده
نمی توان گفت عدم استفاده از ریتینربه طور قطعی منجر به برگشت ارتودنسی می شود اما چون نمی توان ضرورت استفاده از ریتینر را به صورت قطع مشخص کرد و گفت دقیقا چه افرادی باید از آن استفاده کنند ، موفقیت درمان را به شانس محول نمی کنیم و معمولا استفاده از نگهدارنده را برای تمامی افراد تجویز می کنیم.از نگهدارنده خود به خوبی استفاده کنید و دقت کنید دچار فرسودگی یا آسیب دیدگی نشود. چنان چه متوجه آسیب دیدگی ریتینر شدید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
افزایش سن
با گذر زمان و افزایش سن دندان های فرد نیز تغییر می کند و مینای دندان فرد دچار ساییدگی می شود. ساییده شدن مینای دندان منجر به حرکت دندان ها و ساییده شدن آن ها می شود.
اگر برگشت ارتودنسی چشم گیر باشد باید از گزینه درمانی جدید مانند ارتودنسی متحرک ، ارتودنسی نامرئی ، ارتودنسی ثابت استفاده کرد.انتخاب روش درمانی جدید بستگی به تشخیص متخصص ارتودنسی و شدت برگشت ارتودنسی دارد.
درمان برگشت دندان بعد از ارتودنسی
یکی از مشکلات بعد از ارتودنسی دندان این است که دندان‌ها درهرصورت کمی تمایل به حرکت دارند، یکی از دلایل این اتفاق این است که با گذشت سن استخوان و لثه‌ها تحلیل یافته و کمی تغییر شکل می‌دهند. لازم به ذکر است که اگر پس از ارتودنسی در دندان‌های خود تغییراتی احساس کردید سریعاً به دندانپزشک خود مراجعه کرده تا اقدامات لازم جهت جلوگیری از ین امر انجام شود، حال درمان برگشت دندان بعد از ارتودنسی به شرح ذیل است:
استفاده مجدد از ریتینر
ریتینر نوعی محافظ دندان است که در دو نوع ثابت و متحرک موجود است و از برگشت دندان‌ها پس از درمان ارتودنسی جلوگیری می‌کند، این نوع نگهدارنده باتوجه‌به شرایط فکی و دندانی بیمار مجدداً ساخته شده.
بعضی افراد پس از مراجعه به ارتودنسیت دغدغه‌شان این است که باتوجه‌به مراقبت‌های لازم حس می‌کنند هنوز دندانشان حرکت می‌کنند، دکتر محمدعلی ناصری توصیه می‌کنند تا در صورت مشاهدة چنین مشکلی حتماً به ارتودنسیت مراجعه کنید.
درمان مجدد ارتودنسی
در برخی موارد اگر برگشت دندان‌ها خفیف باشد از الاینرها جهت رفع چنین مشکلی استفاده می‌شود و ارتودنسی مجدد انجام می‌شود؛ ولی این بار زمان کوتاه‌تری جهت اصلاح نیاز است.
راهکارهای پیشگیری از بازگشت ارتودنسی
همان‌طور که در بالا گفتیم دندان‌ها پس از ارتودنسی ممکن است به جالت اولیه برگردند حال جهت جلوگیری از این اتفاقات لازم است افراد به نکات دقت کنند، حال راهکارهای پیشگیری از بازگشت ارتودنسی شامل موارد زیر می‌شوند که عبارت‌اند از:
- استفاده از رتینرها: سعی کنید به صورت منظم از رتینرها استفاده کنید و از آن مراقبت کرده تا هیچ‌گونه به تینر وارد نشود.
- عادات بد همانند دندان‌قروچه، خوردن سر مداد و نظیر آن را ترک کنید.
- از ورزش‌های پس از ارتودنسی کمک بگیرید.
- آرام مسواک بزنید تا به تینر فشار وارد نشود و آسیب نبیند.
چه زمانی حرکت دندان‌ها پس از ارتودنسی نگران کننده است؟
همان‌طور که در بالا گفتیم حرکت دندان تا حدی طبیعی است، اما در برخی موارد جهت حرکت دندان پس از سیم‌کشی بایستی سریعاً به دندانپزشک مراجعه شود که به شرح ذیل هستند:
- دندان‌های جلویی بیش از حد کرکت کرده و از جای خود خارج شوند.
- دندان‌ها بیش از حد از جای خود بیشتر جابه‌جا شوند.
حال در این موارد لازم است تا به دندانپزشک سریعاً مراجعه کنید تا نسبت به درمان شما اقدام کند. دندانپزشک با استفاده از رتینرها و درمان مجدد ارتودنسی، برگشت دندان‌ها به حالت قبل را درمان می‌کند.
کلام آحر
متأسفانه بسیاری از بیماران نگران حرکت دندان ها پس از ارتودنسی هستند به همین علت بسیار می‌پرسند که آیا ارتودنسی برگشت پذیر است؟ در جواب سوال مطرح شده بایستی گفت که دندان ها پس از ارتودنسی کمی حرکت می کنند ، اما برای جلوگیری برگشت درمان ارتودنسی، دندانپزشک پس از اتمام ارتودنسی از وسایل تثبیت کننده برای بیمار استفاده می‌کند، لازم به ذکر است که حرکت دندان ها زمانی نگران کننده است که بسیار شدید باشند مثلا حرکت در هنگام حرکت دندان جلویی بایستی سریعا به ارتودنسیت مراجعه شود.
