در طول درمان ارتودنسی، وضعیت‌های اورژانسی یک واقعیت ناگزیر هستند. اما برخورد مناسب با این وضعیت‌ها می‌تواند از تبدیل شدن آنها به مشکلات بزرگتر جلوگیری کند. به همین دلیل در این مقاله از سایت دکتر محمدعلی ناصری، بهترین متخصص ارتودنسی متحرک در اصفهان، قصد داریم به بررسی عوامل مهم و اقدامات لازم برای مدیریت این وضعیت‌ها بپردازیم. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
منظور از اورژانس ارتودنسی چیست؟
اورژانس ارتودنسی یک وضعیت در طول درمان ارتودنسی است که نیاز به مراقبت و درمان فوری از طرف یک ارتودنتیست یا دندانپزشک دارد. این وضعیت‌ها ممکن است شامل ایجاد مشکلاتی در دستگاه‌های ارتودنسی مانند شکستن الاینرو بریس ها یا آسیب‌های دندان، درد یا عدم راحتی شدید یا هر مشکل دیگری که نیاز به درمان فوری دارد، می‌شود.
به عنوان مثال، اگر سیم ارتودنسی شکسته شود یا به طور ناگهانی درد زیادی به وجود بیاید، این وضعیت به عنوان یک اورژانس ارتودنسی شناخته می‌شود و نیاز به مراجعه فوری به ارتودنتیست دارد تا این مشکلات رفع شوند و همچنین جلوی هر گونه آسیب دیگری به دندان‌ها یا لثه‌ها گرفته شود.
مهمترین عامل اورژانس ارتودنسی چیست؟
اصلی ترین عامل ایجاد شرایط اورژانسی در زمان اورتودنسی، وارد شدن ضربه و ترومای شدید به دهان و دندان هاست. هنگام ضربه به دهان، ممکن است الاینرها و بریس های ارتودنسی آسیب ببینند. در این شرایط لثه، دهان، لب و سایر دندان ها ممکن است آسیب جدی ببینند. به همین دلیل در چنین حالتی جهت جلوگیری از آسیب بیشتر، باید به سرعت به یک متخصص ارتودنسی مراجعه نمایید.
چه مواردی شامل شرایط اورژانسی اورتودنسی می شوند؟
شرایط اورژانسی در ارتودنسی شامل مواردی هستند که نیازمند توجه و مداخله فوری هستند و ممکن است در صورت عدم اقدامات مناسب، به مشکلات جدی و حتی آسیب به سلامت دندان‌ها و بافت‌های اطراف آنها منجر شوند. برخی از مواردی که شامل شرایط اورژانسی در ارتودنسی می‌شوند عبارتند از:
- درد شدید در دندان‌ها یا بافت‌های اطراف آنها که ممکن است به علت فشار یا ایجاد تنش ناشی از تراکم دندان‌ها یا برخورد با بریس‌ها و سیم‌های ارتودنسی باشد.
- شکستگی یا جدا شدن بریس‌ها و سیم‌های ارتودنسی که باعث ناراحتی و عدم توانایی در استفاده از دستگاه ارتودنسی منجر شود.
- خونریزی ناشی از آسیب دیدگی دندان‌ها یا بافت‌های اطراف آنها، که ممکن است به علت ضربه یا فشار اضافی باشد.
- شکستگی دندان‌های طبیعی که نیاز به اقدامات فوری برای رفع درد و جلوگیری از افزایش آسیب دارند.
- ایجاد تورم شدید در بافت‌های اطراف دندان‌ها که ممکن است به علت التهاب یا آسیب ناشی از شکستگی یا ضربه باشد و نیازمند مداخله فوری است.
چه مشکلاتی جز شرایط حاد و اورژانسی ارتودنسی نمی شوند؟
برخی از مواردی که جز شرایط حاد و اورژانسی ارتودنسی نمی‌شوند، شامل موارد زیر می‌باشند:
- تغییرات طبیعی و معمولی در دستگاه ارتودنسی: مثلاً درد یا تنش‌های معمولی که معمولاً در ابتدای استفاده از دستگاه ارتودنسی یا پس از تغییرات آن می‌تواند رخ دهد. این تغییرات معمولاً در طول زمان بهبود می‌یابند و نیاز به مداخله فوری ندارند.
- جدا شدن یا افتادن مهره‌های ارتودنسی: در برخی از مواقع، مهره‌های ارتودنسی ممکن است از محل خود جدا شوند یا افتاده ولی این موضوع به طور عمومی به عنوان یک وضعیت غیراورژانسی محسوب می‌شود و نیاز به تداخل فوری ندارد مگر اینکه باعث عدم توانایی در استفاده از دستگاه ارتودنسی شود.
- شل شدن یا افتادن براکت: در صورتی افتادن و شل شدن براکت دردی ایجاد نکند و احتمال قورت داده شدن نداشته باشد جز شرایط حاد محسوب می شود.
- خم شدن سیم ارتودنسی: کج شدن سیم یا بیرون زدن سیم ها به طوری که باعث ایجاد زخم نشود موقعیت اورژانسی محسوب نمی شود.
اقدامات فوری جهت مدیریت اورژانس ارتودنسی
در مواجهه با وضعیت‌های اورژانسی در ارتودنسی، اقدامات فوری و مناسب می‌تواند به ایجاد آرامش و جلوگیری از تشدید مشکلات کمک کند. در ادامه، به اقداماتی که باید در صورت بروز اورژانس ارتودنسی انجام داد، خواهیم پرداخت:
- تماس با متخصص ارتودنسی: در صورت بروز مواردی مانند شکستگی بریس، شل شدن یا افتادن براکت، یا هر نوع آسیب یا درد شدید دهان و دندان‌ها، باید بلافاصله با پزشک ارتودنتی تماس گرفته شود تا مورد اورژانسی را ارزیابی کرده و برای رفع آن اقدامات لازم را انجام دهد.
- استفاده از دارو های مسکن: در صورتی که درد یا تورم موجب ناراحتی شود، می‌توانید از مسکن استفاده کنید. اما باید توجه داشته باشید که قبل از استفاده از هرگونه دارو یا مواد دیگر، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
- استفاده از موم ارتودنسی: در صورتی که بریس یا سیم ارتودنسی باعث آسیب به لثه، زبان یا لب شود، می‌توانید از موم ارتودنسی استفاده کنید تا نقاط تیز را که باعث آسیب می‌شوند، پوشش دهید.
- حفظ بهداشت دهانی: در هنگام بروز اورژانس ارتودنسی، حفظ بهداشت دهانی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بهداشت دهانی صحیح می‌تواند از تشدید مشکلات و پیشگیری از عفونت‌های ممکن در این شرایط کمک کند.
همچنین، مهم است که هرگز تلاش نکنید تا به صورت خودسرانه مشکلات ارتودنسی را حل کنید، بلکه همواره بهتر است در صورت بروز هر نوع مشکل، با متخصص خود مشورت کنید و به دستورات و توصیه‌های او عمل کنید.
چگونه از بروز اورژانس ارتودنسی پیشگیری کنیم؟
برای پیشگیری از بروز اورژانس ارتودنسی، می‌توانید این موارد را رعایت کنید:
- مراقبت و بهداشت منظم دهان و دندان: شستشوی دهان و دندان‌ها به دقت، استفاده از مسواک و محلول آب نمک ، استفاده از نخ دندانیو استفاده از محصولات مراقبتی دهانی می‌تواند به حفظ سلامت دهان و جلوگیری از بروز مشکلات ارتودنسی کمک کند.
- جلوگیری از آسیب‌ها: اجتناب از خوردن مواد سخت، استفاده از راهنمایی‌های پزشک برای مراقبت از دستگاه ارتودنسی، و جلوگیری از فعالیت‌هایی که ممکن است باعث آسیب شدن دهان شود، می‌تواند در پیشگیری از بروز اورژانس ارتودنسی موثر باشد.
برای حل مشکل اورژانسی ارتودنسی به کدام متخصص دندانپزشکی مراجعه کنیم؟
چنانچه با شرایط حاد ارتودنسی مواجه شده‌اید و نیاز به درمان فوری داشتید، حتما باید به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید. در صورتی که امکان دسترسی به پزشک خود را ندارید، بهتر است به سراغ دندانپزشکان عمومی نروید. به جای اینکه از این راه استفاده کنید، به دنبال یافتن یک متخصص دیگر با تخصص در ارتودنسی بروید که قادر باشد با معاینه و بررسی دقیق شرایط دهان و دندان شما، اقدامات مناسب را به طور سریع و موثر انجام دهد و از تشدید آسیب‌های موجود جلوگیری کند. پس از این مرحله، در اولین فرصت بهتر است به دندانپزشک خود جهت بررسی دقیق تر فرایند درمان مراجعه کنید.
سوالات متداول
آیا شکستگی براکت موقعیت اورژانسی است؟
شل شدگی و افتادگی براکت ها در صورتی که باعث آسیب و زخم دهان نشوند جز موارد اورژانسی محسوب نمی شوند. با این حال در صورت این اتفاق برای اصلاح براکت ها بهتر است در اولین فرصت به متخصص ارتودنسی خود مراجعه کنید.
اگر قطعه از براکت شکسته شده را قورت دهیم چه اتفاقی می افتد؟
اگر قطعه ای از دستگاه اورتودنسی خود را قورت دادید، آرام باشید. معمولاً این قطعه به معده می رود و از بدن خارج می شود (در اجابت مزاج) . با این حال، اگر بلعیدن شدن آن قطعه، مشکل تنفسی برای شما ایجاد کرد، باید فورا به پزشک مراجعه کنید.
آیا می‌توانم در خانه برخی از مشکلات ارتودنسی را حل کنم؟
بله، در برخی موارد می‌توانید با استفاده از موم ارتودنسی یا راهکارهای دیگر موقتاً مشکلات را حل کنید، اما بهترین راه این است که با پزشک خود مشورت کنید.
جا به جا شدن سیم ارتودنسی جز اورژانس ارتودنسی محسوب می شود؟
جا به جا شدن سیم ارتودنسی و بیرون آمدن آن از براکت ها به طور کلی ممکن است در طول مدت درمان ارتودنسی رخ دهد و بیشتر از یک وضعیت اورژانسی تلقی نمی‌شود، مگر اینکه باعث ایجاد درد یا آسیب شدید به بافت‌های نرم دهان شود.
