فاصله استاندارد فک بالا و پایین

در اغلب ناهنجاری های فاصله بین دندان های بالا و پایین فک بزرگ از پدر و دندان های کوچک از مادر به ارث می رسد.در این شرایط به دلیل کوچکی دندان ها و وجود فضای اضافه در قوس فکی بین دندان ها فاصله می افتد.فاصله بین دندان های بالا و پایین باعث تحلیل لثه،به وجود آمدن جرم روی دندان ها،گیرکردن مواد غذایی بین دندان ها،کاهش بازدهی عملکرد دندان ها و نقص زیبایی می شود که نیاز به درمان دارد.فاصله بین دندان های بالا و پایین را معمولا باید با ارتودنسی ثابت درمان کرد.

چنان چه علاوه بر فاصله بین دندان های بالا و پایین مشکل فکی نیز دارید باید اول مشکل فکی بیمار اصلاح شود و بعد از تصحیح فکین قبل از سن بلوغ با درمان های ثابت ارتودنسی فاصله بین دندان های بالا و پایین را بست.در برخی از بیماران ممکن است به دلیل نبود یک یا دو دندان فاصله ای بین دندان های بالا و پایین وجود داشته باشد که برای حل این مشکل دو راه حل وجود دارد:

۱)یکی از روش های درمانی این است که دندان های عقب را به سمت جلو حرکت داد و فضای دندان های جلویی را با جلوآوردن دندان های عقب بست.به این درمان Space closure می گویند و برای انجام آن باید شرایط بیمار اجازه این درمان را بدهد.در بیشتر موارد متخصص های ارتودنسی ترجیح می دهند از این روش برای درمان استفاده کنند زیرا فضای دندان خالی با دندان های خود بیمار پر می شود و نیاز به ایمپلنت یا جسم خارجی نیست.

۲)چنان چه نتوان از این روش برای بستن فاصله بین دندان های بالا و پایین استفاده کرد باید به جای فضای خالی دندان ایمپلنت قرارداد.در بیشتر موارد برای درمان فاصله بین دندان های بالا و پایین فضای خالی را می بندند تا این که ایمپلنت قرار دهند.برای تصمیم نهایی طرح درمان باید شرایط بیمار،وجود یا عدم وجود شلوغی دندان ها،میزان بیرون زدگی دندان های قدامی، نمای نیمرخ بیمار و تصاویر رادیوگرافی را در نظر گرفت.

به طورکلی از هرکدام از روش های ارتودنسی ثابت می توان برای درمان ناهنجاری فاصله بین دندان های بالا وپایین کمک گرفت.

فاصله استاندارد فک بالا و پایین چقدر است؟

در شرایط نرمال دندان های قدامی فک بالا باید ۲ میلی متر از دندان های فک پایین جلوتر باشند.اگر دندان های فک بالا بیشتر از ۲ میلی متر از دندان های فک پایین فاصله داشته باشد اصطلاحا می گویند بیمار دارای اورجت افزایش یافته یا Increased overjet شده است.دلیل این بیماری می تواند مشکل فکی (رشد بیش از حد فک بالا یا کاهش رشد فک پایین و یا ترکیبی از هر دو)یا مشکل دندانی (جلو زدگی دندان های قدامی فک بالا یا عقب قرار گرفتن دندان های قدامی فک پایین و یا ترکیبی از هر دو) و یا ترکیبی از مشکلات فکی و دندانی باشد.

عوامل به وجود آمدن اورجت

عادت های اشتباه دهانی مانند مکیدن انگشت،مکیدن لب و مکیدن زبان می تواند باعث اورجت شود.اورجت زیاد باعث افزایش ریسک برای بروز تروما و آسیب به دندان های قدامی بالا می شود.در صورت وجود مشکلات فکی و اسکلتی باید بر اساس نوع مشکل اقدام به درمان کرد.چنان چه مشکل فکی و اسکلتی شما مربوط به جلو بودن فک بالا است باید فک بالای خود را عقب ببرید.اگر مشکل مربوط به عقب بودن فک پایین است باید فک پایین خود را جلو بیاورید و چنان چه مربوط به هر دو فک است باید هم فک بالا و هم فک پایین خود را جلو بیاورید.

اگر مشکل اورجت مربوط به دندان ها است به گونه ای که دندان های قدامی فک بالا مقدار زیادی به سمت جلو آمده اند باید دندان های فک بالای خود را به عقب ببرید اما اگر دندان های قدامی فک پایین عقب هستند باید آن ها را به جلو بیاورید.چنان چه ترکیبی از دندان های هر دو فک شما مشکل دارد باید هم زمان دندان های هر دو فک خود را اصلاح کنید.مشکلات مربوط به ناهنجاری های فکی و اسکلتی باید قبل از بلوغ انجام شود.چنان چه با وجود مشکل ناهنجاری فکی و اسکلتی بیمار بعد از سن بلوغ مراجعه کند احتمالا به ارتودنسی همراه با جراحی فک نیاز پیدا می کند.چنان چه بیمار مشکل دندانی داشته باشد اما لثه اش مشکل نداشته باشد ناهنجاری دندان های خود را در هر سنی می تواند درمان کند.

دیپ بایت

در حالت طبیعی دندان های جلو از فک بالا باید حدود ۲ الی ۳ میلی متر از دندان های فک پایین را از نظر عمودی بپوشاند.چنان چه فرد دچار مشکل دیپ بایت باشد دندان های قدامی فک بالا مقدار زیادی از دندان های قدامی فک پایین را می پوشاند.بدین ترتیب دندان های پایین کم تر از حد طبیعی دیده می شوند.در برخی موارد ممکن است دندان های قدامی فک پایین به بافت نرم کام برخورد کنند و باعث آزردگی مخاط بافت نرم فک بالا شود.عوامل ایجاد کننده دیپ بایت عبارت است از:

• اشکال در تکامل فکین
• رویش نامتناسب یا بیش از حد دندان های قدامی فک بالاو پایین
• عوامل وراثت

عدم درمان دیپ بایت عوارض زیر را به همراه دارد:

• آسیب به لثه در ناحیه جلوی دندانهای پایین (به دلیل تماس با لبه جونده دندانهای بالا)
• آسیب به کام (در اثر برخورد لبه جونده دندانهای فک پایین با کام)
• سایش زود هنگام دندان ها
• بروز مشکلات گیجگاهی فکی (TMJ problem)
• ظاهری ناخوشایند

درمان زود هنگام دیپ بایت قبل از سن بلوغ اهمیت زیادی دارد.چنان چه بیمار قبل از سن بلوغ مراجعه کند با دستگاه های ارتودنسی ثابت و متحرک می توان به راحتی مشکل را درمان کرد.

اپن بایت

در حالت نرمال دندان های قدامی فک بالا حدود ۲ الی ۳ میلی متر از دندان های فک پایین را از نظر عمودی می پوشاند.عدم هم پوشانی دندان های قدامی از نظر بعد عمودی اپن بایت نام دارد.دلایل اپن بایت عبارت است از:

• اشکال در تکامل فکین
• وراثت
• مکیدن لب
• رویش نامتناسب دندان های قدامی و فکی
• جویدن ناخن
• مکیدن زبان
• عادت به مکیدن انگشت یا پستانک
• عادات نامناسب مانندمکیدن انگشت

مشخصات دندان های منظم

در حالت کلی اگرمایلید بدانید فاصله بین دندان هایتان استاندارد است یا نه و دندان های منظمی دارید به نشانه های زیر توجه کنید.اگر دندان هایتان دارای این نشانه ها است می توان گفت دندان های منظمی دارید:

• میدلاین یا خط وسط منظم دارید.
• دندان هایتان هیچ گونه شلوغی ،کجی یا بی نظمی ندارند.
• بارز ترین مشخصه دندان های منظم وجود فاصله مناسب بین دندان ها است به گونه ای که نخ دندان فقط از بین دندان ها رد شود.دندان های میسینگ یا دندان های بافاصله در ردیف دندان های منظم قرار نمی گیرند.
• افرادی که دندان های منظمی دارند می توانند به خوبی شاهد رشد به جا و به موقع دندان های خود باشند.در دندان منظم هیچ کدام از دندان ها در موقعیت غیر عادی قرارنگرفته اند و جایگاه طبیعی خود را ترک نکرده اند.
• فک های شم استاندارد است.فکین استاندارد نه کوچک هستند نه بزرگ به گونه ای که موقعیت فکین و دندان ها کاملا در حالت نرمال و طبیعی قرار دارد.
• یکی از مهم ترین مشخصات دندان های منظم عدم وجود پوسیدگی،شکستگی و لب پریدگی در آن ها است.چنان چه دندان هایتان شکسته یا لب پر شده است قطعا به ترمیم و بازسازی نیاز پیدا خواهد کرد.